آنچه در این مقاله میخوانید
یونی سواپ یکی از صرافی های ارزهای دیجیتال پرچمدار مبتنی بر زنجیره اتریوم بوده که از توکن اختصاصی خود یعنی UNI بهره میبرد. بیشتر خرید و فروش های رمز ارز ها در صرافی ارزهای دیجیتال متمرکز نظیر Coinbase و Binance صورت میگیرد. این گونه پلتفرم ها توسط یک نهاد ناظر بر خرید و فروش کنترل شده و نیازمند آن است که کاربران دارایی های خود را در اختیار آن ها قرار داده و از سیستم دفتری معمول ثبت سفارش برای انجام خرید و فروش های خود استفاده کنند.
نحوه کارکرد این سیستم های دفتری ثبت سفارش بدین گونه است که تمامی سفارشات خرید و فروش به همراه مقدار کلی هر سفارش درون یک دفتر قرار میگیرد. به مقدار قابل در دسترس از هر دارایی برای خرید و فروش عمق بازار گفته میشود. برای انجام یک مبادله موفق در این سیستم، لازم است که یک درخواست خرید با یک درخواست فروش در سمت دیگر این دفتر مطابقت داشته باشد. برای مثال اگر شما بخواهید که یک بیت کوین را به قیمت ۳۳ هزار دلار در یک صرافی ارز های دیجیتال متمرکز به فروش برسانید، شما میبایست صبر کرده تا یک شخص در سمت دیگر دفتر درخواست خود مبنی بر خرید یک بیت کوین به همان قیمت ۳۳ هزار دلار و یا بالاتر را ثبت نماید.
مشکل اصلی این نوع از سیستم خرید و فروش نقدینگی میباشد. نقدینگی در این مورد به عمق و تعداد سفارش های موجود در دفتر در بازه های زمانی مختلف اشاره دارد. اگر نقدینگی کم باشد، مبادله گران قادر به ثبت درخواست فروش و سفارش خود نمیباشند. میتوان به نقدینگی به دید دیگری نیز نگاه کرد؛ تصور کنید که شما صاحب یک غرفه در یک بازار خیابانی میباشید. اگر این بازار خیابانی شامل غرفه های بسیاری باشد و همچنین مردم زیادی برای خرید محصولات آن ها به این بازار بیایند بدین معنی است که نقدینگی بالا میباشد. اما اگر بازار خلوت بوده و تعداد خرید و فروش بسیار اندک، آنگاه آن بازار از نقدینگی کمی برخوردار است.
در مقابل یونی سواپ نوعی کاملا متفاوت از صرافی ارزهای دیجیتال میباشد. uniswap یک صرافی ارزهای دیجیتال غیر متمرکز میباشد بدین معنی که شخص یا نهادی صاحب آن نبوده و از یک مدل جدید خرید و فروش به نام پروتکل نقدینگی خودکار استفاده میکند. پلتفرم یونی سواپ در سال ۲۰۱۸ بر روی زنجیره بلاک چین اتریوم که دومین بزرگترین پروژه رمز ارز از لحاظ سهم بازار میباشد، ساخته شده است. این امر باعث این شده است که یونی سواپ با همه توکن های ERC-20 و زیرساخت هایی نظیر کیف پول های متاماسک و My Ether Wallet سازگار باشد.
علاوه بر این یونی سواپ کاملا متن باز میباشد بدین معنی که هر کسی قادر به کپی کردن کد آن برای ساخت صرافی رمز ارز های دیجیتال غیر متمرکز خود باشد. این امر به کاربران اجازه میدهد که به رایگان توکن های موجود در صرافی را نیز لیست کنند. صرافی معمول هزینه های خود را از طریق سود کسب شده تامین میکنند و برای لیست کردن سکه های جدید هزینه های بالایی را از کاربران دریافت میکنند. به دلیل غیر متمرکز بودن uniswap یا DEX بودن آن، کاربران کنترل دارایی های خود را در تمامی اوقات در اختیار داشته و سفارش آن ها در زنجیره اصلی بلاکچین ثبت میگردد. اما در باقی صرافی های متمرکز کاربران میبایست کلید خصوصی خود را به صرافی ها برای ثبت شدن سفارش آن ها در پایگاه های داده داخلی بدهند که این کار هم هزینه بیشتری را برای کاربر در بر داشته و هم زمان بیشتری میبرد. این نوع از ثبت سفارش باعث حذف شدن ریسک از دست رفتن سرمایه کاربران در صورت هک شدن سرور های صرافی مورد نظر نیز میگردد. با توجه به آخرین داده های بدست آمده، یونی سواپ در حال حاضر چهارمین بزرگترین صرافی غیر متمرکز Defi بوده و بیش از ۳ میلیارد دلار از دارایی های رمز ارز در پروتکل های آن قفل شده است.
صرافی ارز های دیجیتال یونی سواپ بر پایه دو قرار داد هوشمند کار میکند؛ یکی قرارداد تبادل و یکی دیگر قرارداد کارخانه. این قرارداد های هوشمند برنامه های کامپیوتری خودکاری هستند که طوری طراحی شده اند که در مواقع خاص عملیات مشخصی را انجام دهند. در این مورد به خصوص، از قرارداد کارخانه برای اضافه کردن توکن های جدید به پلتفرم و از قرارداد تبادل برای تسهیل کردن خرید و فروش ها و یا تعویض توکن ها استفاده میشود. هر گونه توکنی بر پایه ERC20 میتواند با توکن دیگری در پلتفرم نسخه ۲ uniswap تعویض گردد.
نحوه حل کردن مشکل نقدینگی صرافی ارزهای دیجیتال متمرکز (که در بالاتر توضیح داده شود) توسط uniswap از طریق پروتکل نقدینگی خودکار است. نحوه انجام این پروتکل با تشویق مردم برای تبدیل شدن به تامین کنندگان نقدینگی یا Liquidity Providers(LPs) در صرافی ارزهای دیجیتال است. کاربران سرمایه خود را به دست هم داده تا سرمایه لازم برای انجام خرید و فروش های انجام شده در پلتفرم را فراهم نمایند. هر توکن لیست شده صندوق سرمایه خود را داشته که کاربران میتوانند به مقدار آن بیفزایند. این گونه قیمت هر توکن توسط یک الگوریتم ریاضی محاسبه شده توسط کامپیوتر ( که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت) تعیین میگردد.
در این سیستم، دیگر نیاز به این نیست که خریدار یا فروشنده منتظر طرف مقابل برای تکمیل معامله باشد. به جای آن در صورت وجود سرمایه مورد نظر برای آن توکن و نقدینگی کافی، خریداران میتوانند در لحظه به انجام معامله با قیمت تعیین شده بپردازند. به جای استفاده از سرمایه، تامین کنندگان نقدینگی به واسطه مشارکت خود یک توکن دریافت میکنند. برای مثال، اگر شما مشارکتی معادل ۱۰ هزار دلار برای نقدینگی یک مخزن که ارزشی معادل ۱۰۰ هزار دلار داشته باشند، شما یک توکن به ارزش ۱۰ درصد قیمت نقدینگی مخزن دریافت خواهید کرد. از این توکن میتوان برای خرید سهمی در کارمزد معامله استفاده کرد. uniswap مقدار ثابت ۰.۳۰ درصد مقدار هر کارمزد معاملات انجام شده در پلتفرم را از کاربران دریافت کرده و آن را برای مخزن نقدینگی ارسال میکند.
هرگاه که تامین کنندگان نقدینگی تصمیم به خروج بگیرند، آن ها بخشی از سرمایه موجود در مخزن به نسبت سهمشان دریافت میکنند. پس از ان توکن آن ها از بین میرود. پس از بروزرسانی نسخه ۲ یونی سواپ، یک کارمزد برای پروتکل معرفی شد که از طریق رای گیری انجمن مقدار ۰.۰۵ درصد از هر کارمزد معامله را برای توسعه آن در نظر میگیرد. در حال حاضر این کارمزد فعال نمیباشد اما در صورت فعال شدن آن، تامین کنندگان نقدینگی ۰.۲۵ درصد کارمزد معامله مخزن را دریافت میکنند.
المان مهم دیگر این سیستم نحوه تعیین قیمت هر توکن است. در صرافی متمرکز که از سیستم سفارش دفتری استفاده میکنند، قیمت هر دارایی بر اساس بیشترین قیمت پیشنهاد داده شده توسط خریدار و کمترین قیمت پیشنهاد داده شده توسط فروشنده تعیین میگردد اما در مقابل یونی سواپ از یک سیستم خودکار market maker استفاده میکند. این روش جایگزین از یک معادله طولانی ریاضی برای محاسبه قیمت یک محصول بر اساس عرضه و تقاضا آن استفاده میکند. این معادله قیمت هر سکه را بر اساس نسبت سکه موجود در مخزن تنظیم میکند. لازم به ذکر است که زمانی که شخصی اقدام به اضافه کردن یک توکن ERC-20 به یونی سواپ میکند، آن شخص ملزم به اختصاص بخشی از آن توکن اضافه شده به علاوه مقدار مساوی از یک توکن ERC-20 دیگر را برای نقدینگی مخزن نیز میباشد. معادله مربوط به محاسبه قیمت هر توکن به صورت میباشد که که در آن مقدار توکن A به اندازه x و مقدار توکن B به اندازه y میباشد. همچنین k یک مقدار ثابت میباشد بدین معنا که مقدار آن تغییر نمیکند.
برای مثال باب میخواهد از طریق مخزن LINK/ETH یونی سواپ توکن Chainlink(LINK) خود را با اتر معاوضه کند. ابتدا باب مقدار زیادی از LINK را به مخزن اضافه میکند که باعث افزایش نسبت توکن LINK به اتر در آن میشود. از آنجایی که مقدار k ثابت است، این امر باعث افزایش قیمت اتر و کاهش قیمت LINK در آن مخزن میگردد. در نتیجه هر چه قدر باب مقدار بیشتری از LINK را مخزن اضافه کند، میزان کمتری از اتر را در مقابل دریافت خواهد کرد چرا که قیمت اتر بیشتر و بیشتر میشود. همچنین مقدار اندازه مخزن نقدینگی بر روی تعیین قیمت هر توکن در هنگام مبادله نیز تاثیر دارد. هر چه قدر پول بیشتری وجود داشته باشد، نقدینگی مخزن بیشتر بوده و انجام مبادله بدون تغییر قیمت زیاد امکان پذیر میباشد.
معامله گران آربیتراژ جز مهمی از اکوسیستم یونی سواپ هستند. تخصص این معامله گران در پیدا کردن اختلاف قیمت در صرافی ارز های دیجیتال مختلف و استفاده از آن برای گرفتن سود خود میباشند. برای مثال، اگر بیت کوین در صرافی ارز های دیجیتال کراکن با قیمت ۳۵۵۰۰ دلار و در صرافی ارز های دیجیتال بایننس با قیمت ۳۵۴۵۰ دلار در حال معامله باشد، شما میتوانید با خرید بیت کوین در بایننس و فروش آن در کراکن سودی آز آن به دست بیاورید. در صورت انجام درست این عمل در مقیاس بالا، شما میتوانید سرمایه قابل توجهی را با ریسک پایین بدست بیاورید.
کاری که معامله گران آربیتراژ در یونی سواپ انجام میدهند این است که آن ها توکن هایی را که بالاتر یا کمتر از قیمت میانگین بازار شان معامله میشود را پیدا میکنند. این اختلاف قیمت به واسطه انجام معامله های بزرگ در مخزن ها رخ میدهد که به طبع باعث کاهش یا افزایش قیمت آن توکن میگردد. معامله گران آربیتراژ با پیدا کردن چنین توکن هایی به خرید و فروش آن ها میپردازند تا زمانی که قیمت توکن با قیمت معمول آن در باقی صرافی ها تراز شده و دیگر فرصتی برای کسب سود نباشد. این رابطه هماهنگ بین سیستم خودکار Market Maker و معامله گران آربیتراژ باعث یکسان نگه داشتن قیمت توکن ها در uniswap در مقایسه با باقی بازار میشود.
شروع کار با این صراقی کار ساده ای میباشد البته شما میبایست از قبل یک کیف پول با پشتیبانی از توکن های ERC-20 نظیر متامسک، WalletConnect، Coinbase Wallet، Portis و یا Fortmatic را داشته باشید. در صورت داشتن یکی از کیف پول های ذکر شده، کافی است که به آن اتر اضافه کرده و بهای gas آن را بپردازید ( لازم به ذکر است که به کارمزد معاملات در اتریوم gas گفته میشود). بهای gas با توجه به تعداد افرادی که از آن شبکه استفاده میکنند متغیر است. اکثر سرویس های کیف پول سازگار با ERC-20 به کابران سه گزینه برای انتخاب هنگام انجام یک پرداخت در شبکه بلاکچین اتریوم میدهند: آهسته، متوسط و سریع. آهسته ارزان ترین گزینه بوده و سریع گران ترین آن و همانطور که مشخص است گزینه متوسط بین این دو قرار میگیرد. این گزینه ها میزان سرعت پردازش درخواست تراکنش شما توسط ماینر ها در شبکه اتریوم را تعیین میکند.
توکن بومی خود یونی سواپ UNI نام داشته و به عنوان توکن کنترل کننده شناخته میشود. این به سهام داران این اجازه را میدهد تا نسبت به تغییرات و توسعه پلتفرم رای خود را ابراز کنند. این موارد شامل نحوه تقسیم توکن ها بین اعضا انجام و توسعه دهنده ها و همچنین تغییرات ساختار کامزد میباشد. توکن UNI در سپتامبر سال ۲۰۲۰ برای جلوگیری از مهاجرت کاربران به صرافی ارز های دیجیتال غیر متمرکز SushiSwap تولید شد. یک ماه قبل از معرفی UNI، این صرافی ارز های دیجیتال اقدام به تشویق کاربران برای مهاجرت به پلتفرم آن ها با تخصیص توکن های SUSHI به آن کرده بود. این نوع جدید از توکن به کاربران اجازه ابراز عقیده خود مبنی بر تغییرات اعمال شده بر پروتکل و همچنین دریافت سهمی از کارمزد تراکنش های انجام شده در پلتفرم را میداد.
این صرافی با ایجاد یک میلیارد توکن UNI به این حرکت SushiSwap پاسخ داد و ۱۵۰ میلیون از آن ها را به افرادی که تا به حال از پلتفرم آن ها استفاده کرده بودند، اعطا کرد. هر کدام از این اشخاص ۴۰۰ توکن UNI دریافت کرده که در زمان انجام این امر معادل ۱۰۰۰ دلار امروزی بود.
امتیاز شما به این نوشته
درباره حسین نویسنده این مطلب
خیلی عالی بود
چیزای زیادی یاد گرفتم ممنون از مجموعه بیزکوین
مطلب خیلی خوبی بود خیلی چیزا ازش یاد گرفتم
خیلی ممنون از سایت بسیار خوبتون
تشکر میکنم از سایت خوب بیزکوین که این همه اطلاعات مفید رو در اختیارمون قرار میدین