آنچه در این مقاله می‌خوانید
بیت‌کوین یکی از انتخاب‌های اصلی کسانی‌ست که قصد سرمایه‌گذاری دارند ، پیش‌بینی بیت‌کوین چه بوده است؟ انتخابی که هم می‌تواند شما را شوکه نموده، هم به سرمایه‌گذاری بیش‌تر تشویقتان نماید. ذات جنجال‌آفرین و نوسانی بیت کوین باعث شده که نام بزرگی برای خود رقم بزند و تقریبا هر خبرِ ترند و پربحثی، این روزها به این کوین مشهور اختصاص دارد. به نوعی می‌توان بیت کوین را ثمره‌ی شیرین تکنولوژی‌ای دانست که طی سالیان مختلف، حدودا ۴۳۶ مرتبه آن را نابودشده فرض می‌کردند.
اما بیت‌کوین نمرده است! در حقیقت، این روزها از همیشه تب و تاب بیش‌تری از خود نشان می‌دهد و تا به امروز، چندین بار به اوجِ ارزش بازار رسیده است. اگر بخواهیم این کوین را «پادشاه تمام کوین‌ها» بنامیم، زیاده‌گویی نکرده‌ایم. با وجود نوسان بسیار بالای ارزش این کوین، بیت کوین هم‌چنان بالاترین ارزش بازار را در میان تمامی کوین‌های بازار غیرمتمرکز دارد. بیت کوین در طی سالیان گذشته چندین بار از نظر ارزش در بازار اوج گرفت. به عنوان مثال می‌توان به نوامبر ۲۰۲۱ اشاره کرده که هر یک بیت کوین، حدود ۶۸۰۰۰ دلار ارزش داشت (در زمان نگارش این مقاله – مارس ۲۰۲۳ – ارزش این کوین در بازار به حدود ۲۷۰۰۰ دلار آمریکا می‌رسد).
بیت‌کوین در طول تاریخ
بیت‌کوین در حقیقت توسط فرد ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو به دنیا معرفی شد. عنوانِ وایت پیپر بیت کوین بسیار ساده بود:«بیت کوین: سیستم پرداخت نقدی همتابه‌همتا». با این وجود، محتویات این سند ۹ صفحه‌ای چنان عمیق و حساب‌شده بود که می‌شد آن را تحولی در عرصه‌ی فناوری مالی دانست. گذشته از این، وایت پیپر بیت کوین یک مفهوم جدید از پول را خلق کرد؛ آن هم در حالی‌که سیستم سنتی مالی هم‌چنان دنبال‌کنندگان بسیاری داشته و دارد.
ساتوشی در اوایل سال ۲۰۰۹ اولین کلاینت بیت‌کوین را منتشر کرد و خودِ پروژه در سال ۲۰۱۰ در اختیار عموم قرار گرفت. درست از همان موقع تابحال، بیت کوین همواره یک منبع تحقیقاتی، پروژه‌ی کاری و تکنولوژی جذاب متن باز، برای تمامی مردم در سراسر جهان بوده است.
بیت‌کوین سال‌هاست که در جهان مبادله می‌شود و با توجه به ذات تکنولوژی‌محور وایت پیپر آن، رخ دادن این اتفاق دور از انتظار نبوده است. طرحی که ساتوشی ناکاموتو پیشنهاد کرد، یک نوع بیت کوین خام و خالص بود که حتی تصورش را نمی‌کرد برای بقا در جامعه‌ی اقتصاد غیرمتمرکز، تا این حد دستخوش تغییر گردد. ذات ماندگار بیت کوینً موجب شده که امروز یک ذره‌بین به دست بگیریم و گواهی تولد آن (وایت پیپر این کوین) را بررسی کنیم. این بررسی به ما کمک می‌کند تا متوجه شویم که بیت کوین در طی سالیانی که گذشت، تا چه حد دستخوش تغییر شده است و این تغییرات تا چه حد مثبت (یا حتی منفی) بوده است.
بازار خرسی (Bear Market ) چیست؟
مقدمه‌ی وایت پیپر بیت‌کوین
مقدمه‌ی وایت پیپر بیت‌کوین با یک شرح دقیق و حرفه‌ای از سیستمِ آنلاین نوآورانه‌ی پرداختی آغاز شده است. در آن زمان، تبی میان مردم به راه افتاده بود که حساب بانکی خود را به کارت اعتباری وصل کنند، یا از یک پلتفرم آنلاین مانند PayPal برای اجرای تراکنش‌های آنلاین استفاده کنند. این پلتفرم‌ها به یک شخص ثالث نیاز داشتند تا از صحتِ فردی که پول را دریافت می‌کند و مقدار صحیح پول، اطمینان حاصل کند. مشکل این‌جا بود که تکیه به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها باعث می‌شد تا نتوان آن بازده‌ای که باید را از سیستم پرداختی دریافت کرد؛ آن هم به دو دلیل:
بیت‌کوین برای آن‌که تصویر اقتصادی را که قصد ایجاد آن را دارد، بهتر به نمایش بگذارد، آن را به این شکل توصیف می‌کند:«چیزی که ما به آن نیاز داریم، یک سیستم پرداخت الکترونیکی‌ست که به جای سود، بر محور گواهی کریپتوگرافیک کار کند. این به فرستنده و گیرنده‌ی پول اجازه می‌دهد که مستقیم و بدون هیچ واسطه‌ی قابل اعتمادی تراکنش را انجام دهند.»
تراکنش‌ها
در بخش دومِ وایت پیپر بیت‌کوین، ساتوشی زمینه‌ای را که برای ایجاد شبکه‌ی تراکنشً مورد نیاز است، توضیح می‌دهد. وی شرح ایده‌ی خود را از مسئله‌ی ثبتِ امضای دیجیتال شروع می‌کند. سپس نشان می‌دهد برای این‌که توافقِ نهایی برای اجرای تراکنش صورت پذیرد، چه پروسه‌ای باید به انجام برسد. در این بخش، بالاخره مفهوم کوین توضیح داده می‌شود. معمولا در تصویرسازی‌های گرافیکی، همه‌ی ما بیت کوین را به صورت یک سکه‌ی طلایی دیده‌ایم. حال آن‌که در وایت پیپر بیت کوین، این ارز دیجیتال به شکل «زنجیره‌ای از امضاهای دیجیتال» توصیف می‌شود.
بر طبق توضیحات ساتوشی، این امکان وجود دارد که بتوان با امضاهایی برپایه‌ی هش (که بر محور بلاک‌چین کار می‌کنند)، بتوان یک بیت‌کوین را به تصاحب درآورد. بلاک‌چین، تنها بستری‌ست که به افراد اجازه می‌دهد تا مبلغ مدنظر خود را به طرف دیگر تراکنش ارسال کنند. وقتی یک زنجیره از بلاک‌ها ایجاد شود، شما می‌توانید امضای خود را هم به آخرین بلاکِ این زنجیره اضافه کنید. این روند می‌تواند تا بی‌نهایت ادامه داشته باشد و امضای دیجیتال سایر شرکت‌کنندگان در بلاک‌چین، تا ابد ثبت و ضبط گردد. این امضاها، جلوی پرداخت چندگانه‌ی پول را می‌گیرند. اما سوال این‌جاست که وقتی هیچ مقام مرکزی و دولتی بر این روند نظارت ندارد، چطور می‌توان مطمئن شد که فردی، کوین خود را همزمان برای دو نفر نفرستاده باشد؟ در بخش سوم از وایت پیپر، ساتوشی به توضیح ایده‌ی شاهکار خود می‌پردازد.
با وجود این‌که این مفهوم بیش‌تر تحت عنوان «لجر» در میان کریپتوبازان مشهور است؛ وایت پیپر بیت‌کوین نشان می‌دهد که می‌توان از طریق سرورهای مُهر زمانی، تراکنش‌ها را ردیابی کرد. شاید در گام اول چنین مفهومی عجیب به نظر برسد. معمولا کلمه‌ی سرور برای سخت‌افزارهای متمرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما ایده‌ی آن تفاوت چندانی با مفهوم سرور ندارد.
تمام افرادی که از ارز دیجیتال بیت کوین استفاده می‌کنند، بر سر این موضوع توافق دارند که باید به منظور جلوگیری از کلاهبرداری، از یک تاریخچه‌ی تراکنش‌ها استفاده کرد. هَش‌ها، به افرادی که با بلاک‌چین سروکار دارند کمک می‌کنند تا در یک صفحه، مهر زمانی ایجاد کنند (نوعی مهر زمانی که توسط تمامی تریدرهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد). هر مهر زمانی جدید، اطلاعات مهر زمانی پیشین را در خود ذخیره دارد و باعث می‌شود زنجیره‌ی بلاک‌چین، به صورت تاییدشده و معتبر، تا بی‌نهایت ادامه پیدا کند.
گواهی اثبات کار بیت کوین
ایده‌هایی که تا به این‌جای کار در بخش یک تا سه مطرح شد، کاملا خوب و حساب‌شده بودند. با این وجود، به این مسئله که همتایان بلاک‌چین چطور قرار است از مهر زمانی لجر استفاده کنند، رسیدگی نشد. این مشکل توسط مکانیسم گواهی اثبات کار (که آن را با عنوان گواهی PoW هم می‌شناسند) پوشش داده شده است. این گواهی به همتایانی که در بلاک‌چین فعالیت می‌کنند اجازه می‌دهد تا هَش‌ها را شناسایی کرده، سپس آن‌ها را تایید نمایند. هَش‌هایی که می‌توان آن‌ها را نماد بلاک‌های تراکنش‌ها دانست.
این بلاک‌ها را عموما با هَش SHA-256 به رسمیت می‌شناسند. بر طبق این مکانیسم، افراد باید از قدرت کامپیوتر خود برای ساخت هَش‌های متناسب با هَش‌های پیشین استفاده کنند. تنها از این طریق است که می‌توان بلاک‌ها و لجر را ادامه داد. این روند مانند پازلی‌ست که تنها می‌توان آن را یک بار حل کرد و باید حتما توسط سیستم‌های کامپیوتری حل شود. وقتی یک هَش جدید تولید شود، به زنجیره‌ی هَش‌های سابق اضافه می‌شود و بلاک‌هایی که در به بلاک‌چین اضافه می‌شوند، صحیح خواهند بود.
افرادی که در بلاک‌چین بیت‌کوین فعالیت می‌کنند و کامپیوترهایشان را، معمولا با عنوان «گره» می‌شناسند. این گره‌ها باید به سختی کار کنند تا یک بلاک از تراکنش جدید را به چِین اضافه کنند. این افراد هم باید نیت خیرخواهانه‌ی خود را ثابت کنند، هم نیروی مورد نیاز برای فعال نگه داشتن بلاک را تامین نمایند. بعد از آن‌که نیروی کافی به بلاک‌چین رسید، تمامی مشارکت‌کنندگان در روند بلاک‌چینً تایید خواهند کرد که در این تراکنش، از کلاهبرداری‌های «پرداخت دوگانه» استفاده نشده است. سپس از هَش سابق، برای بلاک جدید استفاده می‌کنند. گره‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که همیشه طولانی‌ترین چین را به عنوان نسخه‌ی رسمی به رسمیت بشناسند و هم‌چنان تراکنش‌های رسمی و تاییدشده‌ای را که در بخش دیگری از چین انجام شده‌اند، تایید کنند.
اگر ساخت بلاک‌های جدید و تایید تراکنش‌ها رایگان بود، در آن صورت می‌شد به سادگی اطلاعات این تراکنش‌ها را هک کرد. از قضا پروسه‌ی حمله کردن به فضای سایبریِ بیت کوین باید برای هکرها هزینه‌های زیادی به همراه داشته باشد (که معمولا در نهایت غرامت‌هایی را بر عهده‌ی مشارکت‌کنندگان در بلاک‌های مربوطه خواهد گذاشت). برای این‌که مردم بتوانند با خیال راحت با بیت کوین کار کنند و امنیت بلاک‌چین حفظ شود، باید در ازای هر بلاک جدیدی که ایجاد می‌شود، جایزه‌ای به آن گره تعلق بگیرد.
پاداش‌ها
تا به این‌جای کار دیدیم که وایت پیپر بیت‌کوین ثابت کرد برای آن‌که بتوان تراکنش‌ها را به درستی و بدون کلاهبرداری اجرا کرد، باید گروهی از افرادِ اصلح این تراکنش‌ها را تایید نمایند. اما سوال این‌جاست که فایده‌ی این گره‌ها چیست؟ این بخش، دقیقا جایی بود که مفهوم ماینینگ برای اولین بار از میان سایر مفاهیم خودی نشان داد. یکی از مفاهیم جنجالی که از قضا، الکتریسیته‌ی بالایی هم مصرف می‌کرد.
افرادی که بلاک‌ها را تایید می‌کنند،کار خود را از طریق گواهیِ اثبات کار تایید می‌کنند و نشان می‌دهند که در یک زمان خاصی، محتوای خاصی از بلاک‌چین را ایجاد نموده‌اند. این کار به نیروی سی‌پی‌یو نیاز دارد و فردی که قرار است ثابت کند روند چِین به درستی پیش رفته، هزینه‌ی سنگینی را باید متحمل شود. نظر به همین مصرف بالای انرژی و هزینه‌هایی که سی‌پی‌یو برای افراد در پی دارد، در ازای کاری که گره‌ها در بلاک‌چین می‌کنند، جوایزی به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. هر بلاک رسمی و تاییدشده، مقداری بیت‌کوین تولید می‌کند که بین گره‌هایی که سعی در ادامه دادن لجر داشتند، تقسیم خواهد شد.
یکی از مشکلات مربوط به بیت‌کوین که توسط خود ساتوشی هم به آن اشاره شد، این بود که بلاک‌چین روزی بیش از حد طولانی خواهد شد. وی پیشنهاد کرد که در چنین مواقعی، از مکانیسم درخت مرکل (درخت درهم‌سازی) استفاده شود. این باعث می‌شود که چین‌های پیشین به عنوان ریشه‌ی درخت به رسمیت شناخته شوند (هَش‌های ریشه). همین امر موجب می‌شود که فضای ذخیره‌سازی بلاک‌چین بشدت کاهش پیدا کند و دستگاه‌هایی که مموری کم‌تری دارند هم بتوانند در بلاک‌چین مشارکت داشته باشند.
اگر هر دستگاه ساده‌ای بتواند به عنوان گره بلاک‌چین فعالیت کند، پس یعنی ممکن است که بتواند سبک‌ترین ورژن بلاک‌چین را در خود جای دهد. گره‌های جدید، نیاز دارند که تنها در جدیدترین شاخه‌ی درخت مرکل نام‌نویسی کنند. بنابراین نیازی نیست که کل هَش‌ها را در خود جای دهند. بنابراین برای این‌که بتوان یک تراکنش را تکمیل کرد و آن را به ریشه متصل ساخت، نیازی نیست که کل تاریخچه‌ی هَش‌ها را در سیستمِ خود جای دهیم.
ترکیب و تقسیم ارز
در این بخش، ساتوشی قوانین مربوط به نحوه‌ی حسابرسی به بیت‌کوین را مورد ملاحظه قرار داد. وی در این بخش نشان داد که اگر مردم بخواهند تنها یک تکه از «یک بیت کوین» را معامله کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ با توجه به این‌که هر مقداری از بیت کوین، به مرور زمان دستخوش نوسان‌های بازار خواهد شد؛ بدیهی‌ست که گاهی برخی تراکنش‌ها را باید با مقادیر بسیار اندکِ بیت کوین به انجام رساند. از این رو، می‌توان در هر تراکنش ورودی و خروجی را به نحوی تنظیم کرد که بتوان کوچک‌ترین مقدار بیت کوین را معامله کرد، یا حتی بتوان مقادیر مختلف را با هم ترکیب نمود.
پس از توضیحات تخصصی و تکنولوژی‌محورِ چند بخش اول وایت پیپر، ساتوشی در بخش دهم دوباره گذری به بخش‌های اولیه می‌زند. وی در مورد این موضوع بحث می‌کند که چطور بانک‌ها برای مشتریان خود امنیت ایجاد می‌کنند و اشاره‌ای به امنیت سیستم بیت کوین نمی‌کند.
بانک‌ها دسترسی را به تراکنش‌ها محدود می‌کنند و تنها کسانی که در جریان تراکنش قرار می‌گیرند، خودشان هستند. بیت‌کوین می‌تواند به صورت زمان واقعی «یا ریل‌تایم»، نشان دهد که هر تراکنش در چه زمانی رخ داده است و ثابت کرد که نیازی نیست برخی موارد را مخفی نگه داشت. از این رو، کاربران بلاک‌چین باید از یک کلید عمومی استفاده کنند تا ثابت شود که یکی از اعضای حقیقی بلاک‌چین هستند. از کلیدهای خصوصی هم به منظور انتقال کوین استفاده می‌شود. این باعث می‌شود که هویت افراد ایمن باقی بماند و همزمان تراکنش‌هایشان نیز تایید گردد.
محاسبات
ساتوشی باید مقاله‌ی خود را به شکلی می‌بست که ثابت کند بیت‌کوین یک شبکه‌ی غیرقابل نفوذ و ایمن است. شبکه‌ای که به راحتی دستخوش گره‌های ناسالم قرار نمی‌گیرد. در بخش یازدهم، او به محاسبات ریاضی‌ای اشاره می‌کند که به این هدف، تا حد زیادی جامه‌ی عمل می‌پوشانند.
اول از همه این که حتی اگر کسی سعی کند یک چین رقیب برای بیت‌کوین ایجاد کند، هیچ راهی برای ایجاد بلاک‌های جدید نخواهد داشت. تاییدکنندگان واقعی به دلیل پاداشی که دریافت می‌کنند و انرژی‌ای که در این بین می‌گذارند، به سراغ تایید تراکنش‌های بلاک‌چین‌های نامرسوم نمی‌روند. تنها کاری که از دست چنین افرادی بر می‌آید این است که دائما به رقابت با بلاک‌چین معتبر ادامه دهند و در نهایت تراکنش‌هایی که در بلاک‌هایشان ذخیره کرده‌اند، پاک نمایند. از لحاظ ریاضی، چنین چیزی غیرممکن است. چرا که یک چینِ نامعتبر تا حد وحشتناکی سی‌پی‌یو مصرف می‌کند و اداره‌ی آن تقریبا غیرممکن خواهد بود.
در این بخش، ساتوشی ماجرای بیت‌کوین را به پایان می‌رساند . این بخش گلچینی از بخش‌های پیشین است و به خواننده نشان می‌دهد که اکوسیستم بیت کوین تا چه حد می‌تواند تعادل زیادی داشته باشد. این بخش به افراد ثابت می‌کند که چطور می‌توان بدون هیچ نگرانی، در یک سیستم پرداخت فاقد واسطه فعالیت کرد.
تاریخچه‌ی بیت‌کوین
تاریخچه‌ی بیت‌کوین شامل افت و خیزهای متعددی می‌شود:
صعود و نزول در اقتصاد غیرمتمرکز
اوفیر بیگل، مدیرعامل داده‌های بیت‌کوین و استاد 99Bitcoins، باور دارد که ساتوشی بیش‌ترً یک کاتالیست است، تا یک قانون‌گذار. وی برای توضیح بیش‌تر این امر، فیس‌بوک را مثال می‌زند و اعتقاد دارد اگر فیس‌بوک درست مانند نسخه‌ی اولیه‌ی خود می‌ماند، هرگز در حد امروز پیشرفت نمی‌کرد. وی باور دارد که ساتوشی، جرقه‌ی اولیه‌ی آتش عظیمی به نام بیت‌کوین را زد؛ اما این‌که آتش چقدر پیش می‌رود، دیگر به ساتوشی بستگی ندارد.
با وجود تمام این حرف‌ها بیت‌کوین هم‌چنان پادشاه کوین‌های دیگر است و ارزش آن در بازار، عملکرد آن در طول سالیان مختلف و شهرت آن در جهان، این امر را تایید می‌کند. افراد خبره‌ای مانند دنیل کرفت نیز اعتقاد دارند که بیت کوین، جرقه‌ی اولیه‌ی یک مفهوم بسیار ارزشمند، به نام اقتصاد غیرمتمرکز بود. جامعه‌ای شفاف، غیرمتکی به دولت‌های قانون‌گذار و دموکراتیک!
وب 3 چیست؟ معرفی فناوری وب ۳ به زبان ساده
با وجود این‌که ایده‌ی سیستم پرداخت توزیع‌یافته و مشترک، یک ایده‌ی بشدت کاربردی و مشهور است؛ شکی نیست که بیت‌کوین هم‌چنان افت و خیزهای بیش‌تری را در سال‌های آینده تجربه خواهد کرد. از این گذشته، به قطع شاهد تغییرات بیش‌تری در اکوسیستم آن خواهیم بود.
امتیاز شما به این نوشته
۰.۰۰
درباره حسین نویسنده این مطلب
