بازارساز خودکار بخشی از اقتصاد غیرمتمرکز کریپتو است که به منظور حذف دلالانِ موجود در پلتفرم‌های معامله‌ی کریپتو ساخته و پرداخته شده است. برای این‌که بهتر متوجه‌ی مفهوم و نحوه‌ی عملکرد این بازار شوید، می‌توانید به برنامه‌ی کامپیوتری‌ای فکرکنید که به صورت خودکار و اتوماتیک فعالیت می‌کند و شما نقشی در عملکرد آن ندارید. این بازارساز به صورت خودکار، نقدینگی برای شما ایجاد می‌کند و امکان مبادله‌ی کریپتو را برای شما فراهم می‌سازد. برای این‌که بهتر متوجه عملکرد این بازار شوید، این مقاله‌ی بیزکوین را از دست ندهید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
بازار ساز خودکار AMM یکی از پروتکل‌های اساسی و بنیادین در صرافی‌های ارز دیجیتال است، که قدرت این صرافی‌ها را چندین برابر می‌کند. این پروتکل به صرافی اجازه می‌دهد تا بتواند قابلیت تجارت دارایی‌های دیجیتال را از طریق استخرهای نقدینگی ممکن سازد. در این زمینه، استخرهای نقدینگی نقش طرف قرارداد را ایفا می‌کنند. در اصل این طرف‌های قرارداد شکل گرفته‌اند تا بتوانند جایِ خرید و فروش سنتی را در بازار بگیرند. پروتکل بازار ساز خودکار به جای تکیه بر دفاتر ثبت سفارش، از الگوریتم‌های خاصی برای ایجاد پل ارتباطیِ میان نقدینگی با خریدار و فروشنده استفاده می‌کنند. با صرافی ارزهای دیجیتال بیزکوین همراه باشید.
دارایی‌های دیجیتالی که در بازار ساز خودکار AMM سواپ می‌شوند؛ نیازی به کسب مجوز ندارند. همین باعث می‌شود تا میزان دخالت واسطه‌ها در پروسه‌ی تجارت دیجیتال به حداقل برسد. صرافی‌های غیرمتمرکز پروتکل‌های خاصی دارند. این پروتکل‌ها از قراردادهای هوشمند، استخرهای نقدینگی، تامین‌کنندگان نقدینگی استفاده می‌کنند. ضمن آن‌که در بسیاری از مواقع از داده‌های پیش‌بینی‌کننده استفاده می‌کنند، تا بتوانند عملِ تراکنش را تسهیل سازند.
با وجود این‌که AMM خیلی زودتر از رواج کریپتو به شهرت رسید؛ اما با این‌حال یکی از پروتکل‌های پایه و بسیار ضروری در دنیای کریپتو است. دلیل آن هم این است که اکوسیستم صرافی‌های غیرمتمرکز بر پایه‌ی AMM شکل می‌گیرد. چرا که این صرافی‌ها فرصت بازده بالای نقدینگی را فراهم می‌سازند؛ بدون آن که نیازی به بالا بودن ارزش یک دارایی در بازار باشد.
این‌که شما اطلاعات زیادی از بازار ساز خودکار AMM داشته باشید؛ به شما کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری سودمندی در دنیای کریپتو داشته باشید. در ادامه‌ی این مقاله همراه ما باشید.
بازار ساز خودکار AMM
بازار ساز خودکار یا AMM (که در واقع کوتاه‌شده‌ی عبارت Automated market makers است)، فرمول‌هایی را به کار می‌بندد که می‌توانند قدرت تجارتِ جفت‌های توکن را بالا ببرد. به عنوان مثال، می‌توان BTC-USDC را یک جفت توکن نامید. این فرمول‌ها را اصطلاحا قرارداد هوشمند می‌نامند،که یک بازارِ نقدینگی را برای معاملات خریداران و فروشندگان ایجاد می‌کند. تمامی جفت‌های توکن بر پایه‌ی قرارداد همتا به همتا بنا شده‌اند. به این شکل، هرگونه نیاز به تریدرهای دیگر یا مارکت‌سازانِ دیگر به عنوان واسطه، برطرف خواهد شد.
به عبارتی، بازارسازان خودکار نیازی به رجوع به انواع دلالان یا دفاتر ثبت سفارش ندارند. شما نیازی به این‌که از یک شخص ثالث یا دلال دیگر برای ایجاد ترید بهره بگیرید، نخواهید داشت. بلکه این فرمول‌ها و الگوریتم‌های AMM هستند، که ارزش و قیمتِ یک دارایی دیجیتال را مشخص می‌کنند. بنابراین به جای آن‌که به یک شخص سوم برای ایجاد معامله مراجعه کنید، خودتان به طور مستقیم و با استفاده از این نوع قراردادها می‌توانید ترید کنید. این قراردادها برای شما مارکت یا بازار می‌سازند. دقیقا به همین دلیل است که ما نامِ بازار ساز خودکار یا AMM را بر این نوع قراردادها می‌گذاریم.
اما سوال این‌جاست که وقتی خبری از هیچ دلال و واسطه‌ای نیست؛ چطور قرار است در پروتکل AMM بازار ساخته شود؟ تامین‌کنندگان نقدینگی در حقیقت قراردادهای هوشمندی را استارت می‌زنند که به معاملات همتا به همتا قدرت می‌بخشند. هر کسی که بتواند جفت‌های معاملاتی را واریز کند، این قدرت را دارد که نقدینگی ایجاد کند (یا به نوعی خودش تامین‌کننده‌ی نقدینگی باشد).
اهمیت بازار ساز خودکار
بازار ساز خودکار به سازندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا بتوانند در شرایط امن و ثابتی در زمینه‌ی کریپتو کارنسی سرمایه‌گذاری کنند. البته که ثابت‌تر بودن شرایط یا امن‌تر بودن آن، نشانی از عدم خطرآفرینیِ AMM نیست. این بازارها خودکفا هستند. دلیل آن هم مشخصا به عدم وجود دلال و واسطه در این بازارها مربوط است. فرمول‌هایی که قراردادهای هوشمند بر اساس آن ساخته می‌شوند، هم امنیت معاملات را فراهم می‌کنند و هم این بازارها را برای تریدرهای ارز دیجیتال معتمد می‌سازند.
با اتریوم برای آینده سرمایه گذاری کنید!
پروسه‌ی فعالیت در بازارسازی خودکار به گونه‌ای شکل گرفته، که به هر کسی اجازه می‌دهد تا تامین‌کننده‌ی نقدینگی باشد. به این ترتیب معامله‌ی کریپتو کارنسی تسهیل شده، و گویی از یک فیلتر اختصاصی رد می‌شود. این فیلتر، همان فیلتری‌ست که مداخله‌ی اشخاص ثالث را در معامله کاهش داده، ورود آن‌ها را به تریدها کم می‌کند. باز هم تاکید می‌کنیم که ادعای این‌که بازار ساز خودکار کاملا ایمن است و هیچ‌گونه ریسکی ندارد، اشتباه است. زیرا بازار ساز خودکار هم ریسک خود را به همراه دارد. در واقع هر نوع سرمایه‌گذاری‌ای (خواه در زمینه‌ی کریپتو، خواه در هر بورس دیگر) ریسک و خطر به همراه دارد.
بازار ساز خودکار AMM برای این‌که فعالیت کند، به استخر نقدینگی احتیاج دارد. یک استخر نقدینگی به تامین‌کنندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را با کمک قراردادهای هوشمند، در یک جا ذخیره کنند. تریدرها با کمک این استخرها می‌توانند دارایی دیجیتال خود را سواپ کنند. به عنوان مثال یک تریدر می‌تواند از استخر BTC-USDC استفاده کند و بیت‌کوین را با یواس‌دی کوین سواپ کند و یا بالعکس. یعنی یواس‌دی کوین را با بیت‌کوین سواپ کند. استخرهای نقدینگی در حقیقت جلوی این‌که قیمت دارایی‌های دیجیتال نوسان سنگینی پیدا کنند را می گیرد. بازار ساز هم در واقع کمک می‌کند تا تریدر بتواند ارزش دارایی‌های خود را با کمک فرمول‌های خاص ثابت نگه دارد. بدون آن که نیازی به هیچ مداخله یا واسطه‌ای در این میان وجود داشته باشد.
ضرر ناپایدار در AMM
ضرر ناپایدار زمانی رخ می‌دهد که یک تریدر سرمایه‌ی خود را در استخر نقدینگی قرار دهد؛ اما پس از آن، ارزش آن توکن دچار تغییر شود. بنابراین در صورتی‌که شما پول را برداشت کنید، متوجه می‌شوید که این پول کم‌تر از آن چیزی‌ست که در ابتدا سرمایه‌گذاری کرده بودید. بنابراین شما می‌توانید منتظر بمانید تا زمانی‌که توکن به یک ارزش خاص برسد. در آن زمان، کارمزد تراکنش‌ها به ازای هر تریدری که با استفاده از استخر نقدینگی شما معامله کند، به شما تعلق خواهد یافت. به این شکل، حتی اگر ارزش توکنی که روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید کاهش پیدا کند؛ شما چیزی از آن متوجه نخواهید شد.
فرمول محصول ثابت به فرمولی گفته می‌شود که بر اساس سایز معامله دستخوش تغییر نمی‌شود. اکثر معاملاتی که بر پایه‌ی بازار ساز خودکار AMM شکل می‌گیرند، از این مدل استفاده می‌کنند. این مدل بر اساس این فرمول پیش می‌رود: X * Y = K. دقت کنید که در این فرمول، نیاز است مقدار کلیِ نقدینگی شما ثابت بماند. K در این فرمول همین را نشان می‌دهد. X و Y دو توکنی را نشان می‌دهد که در استخر نقدینگی سرمایه‌گذاری شده‌اند. به این ترتیب، ارزش این دو توکن همواره باید با K برابر باشد. بنابراین اگر ارزش Y افزایش یابد، ارزش X باید دچار کاهش شود تا K ثابت باقی بماند. این فرمول نشان می‌دهد که بدون توجه به ارزش توکن‌هایی که خرید و فروش می شوند، ارزش کلی تراکنش باید چقدر باقی بماند.
لغزش قیمت در حقیقت به تفاوتِ بین ارزش یک دارایی دیجیتال در حال حاضر، و ارزشی که در سفارشات شما ذکر شده است گفته می‌شود. بسته به نوع فرمولی که در بازار ساز خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرد، این لغزش قیمت می‌تواند متفاوت باشد. برای این‌که لغزش قیمت کم‌تر رخ دهد، شما باید به دنبال بازارهای عمیق‌تری باشید؛ چرا که این لغزش‌ها در بازارهای کوچک بیشتر رخ می‌دهد. برای به حداقل رساندن لغزش قیمت چهار راهکار وجود دارد:
مزایای AMM
مزایای برتر بازار ساز خودکار را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
بازار ساز خودکار AMM به هیچ واسطه و شخص ثالثی در معامله نیاز ندارد. چرا که تریدها روی پروتکلِ استخر نقدینگی شکل می‌گیرند.
دفاتر ثبت سفارش معاملات حرفه‌ای را برای شما ممکن می‌سازند. ضمنا به شما اجازه می‌دهند سفارشاتی با هزینه‌ی دلخواه بسازید و بررسی تریدها در چارت‌ها، آسان‌تر از AMM است. بخصوص برای تریدرهایی که وقت زیادی برای بررسی کامل چارت‌ها و قیمت‌ها ندارند، می‌تواند محدوده‌ی سفارش مشخص و دلخواهی تعیین کند.
صرافی‌های هیبریدی سعی دارند مزایای صرافی‌های متمرکز (CEX) را با مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) ترکیب کنند. این صرافی‌ها به کاربر اجازه می‌دهد تا سفارشاتی را علَم کنند، که جلوی از دست رفتن پول را در حین سرمایه‌گذاری می‌گیرد. در یک صرافی هیبریدی کاربر می‌تواند با استفاده از دفاتر ثبت سفارشِ صرافی‌های متمرکز، در بستر بازار ساز خودکار AMM فعالیت کند.
امتیاز شما به این نوشته
۰.۰۰
درباره حسین نویسنده این مطلب
